Vergi; devletin kamu hizmetleri yükümlülüğünü yerine getirebilmesi ve devamlılığını sağlayabilmesi açısından, doğrudan ya da tüketim vey hizmet ürünlerinin fiyatlarına ekleyerek dolaylı olarak vatandaşlardan tahsil ettiği paradır. Gelir vergisine tabi olan ticaret, hizmet ve sanat erbabı, kazancın tespit usulü bakımından ikiye ayrılmaktadır. Bizim bu yazımızın konusu basit usulde vergilendirme olacaktır.
- Basit usulde gelir vergisi mükellefleri
- Gerçek usulde gelir vergisi mükellefleri
Basit Usulde Vergilendirme Nedir?
Basit usulde kazanç; bir dönem içinde yapılan işten elde edilen toplam hasılattan, giderler ve satılan malların alış bedellerinin çıkarılması sonucu ortaya çıkan rakamdır. Dönem sonunda bu rakamdan düşülecek miktarlar çıkarıldıktan sonra, kalan miktar üzerinden kümülatif vergi matrahına göre belirlenecek vergi dilimi oranında sadece gelir vergisi tahakkuk ettirilir. Basit usule tabi mükelleflere, gerçek usulden farklı olarak birçok kolaylık sağlanır.
- Basit usule göre vergilendirilen mükellefler defter tutmazlar.
- Vergi tevkifatı, yani stopaj yapılmaz, muhtasar ve prim hizmet beyannamesi verilmez.
- Basit usulde geçici vergi olmadığından, geçici vergi beyannamesi verilmez ve geçici vergi de ödenmez.
- Basit usulde vergilendirilen mükelleflerin teslim ve hizmetleri katma değer vergisinden istisnadır.
- Yıllık kazançlarına 13.000 TL indirim uygulanır.
- Engellilik vergi indiriminden faydalanabilirler.
Basit Usulde Vergiye Dahil Olma Şartları Nedir?
Basit usulde vergiye dahil olma şartları iki grupta incelemek mümkündür; Bu iki grubu incelersek şu şekildedir;
Basit Usulde Vergiye Dahil Olma Genel Şartlar
Basit usulde vergiye dahil olmak için genel şartlar alt kısımda yer almaktadır.
- Kendi işinde fiilen çalışmak veya bulunmak. ( Yardımcı işçi çalıştırmak, hastalık, yaşlılık, askerlik gibi zorunlu durumlar nedeniyle geçici olarak İşin başında bulunmamak bu maddeye muhalif değildir.)
- Yıllık kira bedeli ya da iş yeri iş sahibine ait ise emsal kira bedeli toplamının büyükşehir belediye sınırları içinde 11000 TL’yi, diğer yerlerde ise 7.000 TL’ye aşmaması.
- Herhangi bir mesleki faaliyet dolaysıyla gerçek usulde gelir vergisine tabi olmamak.
Basit Usulde Vergiye Dahil Olma Özel Şartlar
Basit usulde vergiye dahil olmak için özel şartlar alt kısımda yer almaktadır.
- Aldıkları malları olduğu gibi veya işleyerek satanların, yıllık alım tutarının 140.000 TL’yi aşmaması. Ya da yıllık satış tutarının 220.000 TL’yi aşmaması.
- Yukarıda yazılı olanlar haricinde işlerle uğraşanların bir yıl içinde elde ettikleri hâsılatın 70.000 TL’yi aşmaması.
- 1 ve 2 numaradaki maddelerde yazılı işlerin beraber yapılması halinde, yıllık satış tutarı ve hasılat toplam tutarının 140.000 TL yi aşmaması gerekir.
Basit Usulde Vergilendirmeden Kimler Yararlanamaz?
Basit usulde vergilendirmenin gerçek usule göre oldukça avantajlı olduğu bir gerçek. Ancak bu mükelleflerin tercihine bağlı değil, her isteyen mükellef basit usulde vergilendirmeye tabi olamıyor maalesef. Basit usül vergilendirmeden yararlanamayacak kişiler aşağıdaki gibidir:
- Kollektif ve komandit şirket ortakları.
- Ödünç para verme işleriyle uğraşanlar.
- Sarraflar ile kıymetli maden alım satımı yapanlar.
- Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılan kişi ve kurumlara karşı inşaat ve onarma işini taahhüt edenler.
- Sigorta acenteleri.
- Her türlü reklam ve ilan işleriyle uğraşanlar.
- Her türlü gayrimenkul ve gemi alım satım işi yapanlar.
- Aracılık, komisyonculuk işi ile uğraşanlar.
- Maden işletmeleri, taş ocakları, kireç ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit
- harmanları işletenler.
- Şehirlerarası yolcu ve yük taşımacılığı yapanlar, treyler, çekici ve benzerlerinin sahipleri ile bunları işletenler.
- Cumhurbaşkanınca kararlaştırılan sektörler, il ve ilçeler, büyükşehir belediyeleri dahil olmak üzere il ve ilçelerin belediye sınırları (mücavir alanlar dahil), belediyelerin nüfusları, itibarıyla ya da iş yerlerinin sabit bir mekanda yerleşik olup olmadıklarına göre gerçek usulde vergilendirilmesi gerekli görülenler.
Basit usulde vergilendirmeden durumundan faydalanamazlar.
