Engelli çalışan hakları, engelli vatandaşlarımızın sosyal hayatta sahip olduğu hakların yanı sıra çalışırken de diğer kişilerden geride kalmaması adına ve bu vatandaşlarımızı mağdur etmemek adına sağlanan haklardır.
Engelli çalışanların hakları nelerdir?
İş hayatının pek çok alanında haklara sahip olan engelli kişilerin haklarını bilmesi ve buna göre zorluk yaşamaması oldukça önemli bir durumdur. Engelli vatandaşlarımızın çalışma yaşamlarını bir nebze daha kolaylaştırmak adına verilen haklar kişilerin çalıştıkları birimlere göre de değişmektedir. Buna göre engelli çalışan hakları aşağıda sizler için verilmiştir. Sizler de bu başlıkları inceleyerek engelli çalışma haklarınızı öğrenebilir ve buna göre hareket
- Engelli çalışanlara vergi indirimi
- Engelli çalışanlara erken emeklilik
- Engelli çalışanlara servis hizmeti
- Engelli idari izin hakkı (Memur)
- Lojman düzenleme hakkı (TSK)
Engelli çalışanlara gelir vergisi indirimi
Engelli çalışanların gelir vergisi indirimleri, Vergi indirimi; derecesine ve maaş miktarına bağlı olarak değişen miktarlarda aylık ücretlerden kesilen gelir vergisinde indirim sağlar. Dolayısıyla maaşa az da olsa bir katkı sağlar. Ancak Bilindiği üzere 2022 yılı başından itibaren asgari ücretten gelir vergisi kaldırıldı. Bu durumda olmayan verginin indirimi de olmayacağı için asgari ücretle çalışan engellilerin maaşlarında artık vergi indirimi uygulanamayacak. Ancak maaşı asgari ücretten fazla olanların maaşının asgari ücreti aşan kısmı için vergi indirimi derecelerine göre vergi indirimi uygulanacaktır. Vergi indirimi ayrıca sigorta başlangıç tarihi 1 Ekim 2008 tarihinden önce olan 4A sigortalılarına erken emeklilik hakkı sağlar. Bunların erken emeklilikleri vergi indirimi şartına bağlıdır.
Engelli çalışanlara servis hizmeti
Engelli çalışanlara iş yeri servis hizmeti Engelliler kanununda yer alan “Servis taşımacılığı yapan tüzel veya gerçek kişiler, engelli çalışan ve engelli öğrencilerin isteği halinde tam erişebilir taşıma hizmeti sağlamak” hükmü ile yükümlüdür. Fakat bu hizmet öncelikle bağlı olduğunuz kurum tarafından servis hizmetinin sunulması önemlidir. Servis hizmeti bulunmayan kurumda iseniz bu talebiniz yerine getirilmez.
Engelli çalışan memurların hakları nelerdir?
Engelli çalışan memurlar hakları çalışma saati düzenlenmesi gelmektedir. Engelli memur günlük çalışma saatleri, öğlen molaları ve hizmetlerinin özelliklerine göre çalıştığı ilin valileri tarafından düzenlenir. Engelli memurlar çalışma saatlari kişinin engel durumu, iklim şartları, hizmet özellikleri ve ulaşım şartları göz önüne alınarak üst yönetici veya amiri tarafından mesaiye başlama bitiş süresi düzenlenebilir. Bu düzenlemenin usulü, “24 saat devamlılık gösteren hizmetlerde çalışan memurların mesai saatleri kurumlar tarafından düzenlenir” hükmüne dayandırılır. Ayrıca engelli memurlar rızası dışında gece vardiyası ve nöbet görevi verilmez.
Engelli memurların idari izinleri nasıldır?
Engelli memurların idari izinleri 3 Aralık Engelliler günü ve 10-16 Mayıs Engelliler Haftası, bağlı olduğu engelli faaliyetleri gösteren “federasyon”, “konfederasyon”, “dernek” etkinliklerde yönetim kurul üyesi veya kamu görevlisi olması halinde izinli sayılmaktadır. İklim ve olumsuz hava koşulları yüzünden valilik tarafından okullar tatil edilirse, engelli memurlar herhangi bir talimata gerek kalmadan aynı bölgede ikamet etmesi halinde idari izinli sayılır.
Engelli çalışanların çalışma saatlerinin düzenlenmesi
Engelli vatandaşların günlük çalışma saatlerinin düzenlenmesi hakları, genellikle devlet dairelerinde uygulanması gerekli olan haklardır. Buna göre;
- Engelli vatandaşların günlük çalışma saatlerinin başlaması ve bitiş zamanlamaları, kişinin öğle arasındaki dinleme süresinin durumu düzenlenmesi gereken durumlardır.
- Engelli vatandaşların kendi istekleri dışında gece vardiyasında ya da gece nöbeti gibi nöbetlerde çalışamazlar.
Yukarıda verilen durumlar engelli vatandaşların çalışma saatleri haklarında oluşan durumladır. Burada önemli olan nokta ise kişilerin çalışma haklarının bulundukları bölgede yer alan eğer kişi merkezde ise üst yöneticiler tarafından, eğer kişi taşrada ise o bölgede bulunan mülki amirler tarafından düzenlenecek olmasıdır. Engelli vatandaşlarımızın bu durumu bilmeleri, onların sonraki süreçte mağdur olmamaları açısından son derece önemlidir.
TSK engelli personeli çalışan hakları
Silahlı kuvvetlerde çalışan engelli vatandaşların çalışma hakları, Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslarda yer alan ve 21.06.2018 tarihli sözleşme değişikliği ile belirlenen haklardır. Buna göre silahlı kuvvetlerde çalışan engelli kişilerin hakları şu şekildedir;
Resmî gazetede yayınlanan yönetmeliğe göre muvazzaf engelli personellerde dahil olmak üzere bütün engelli çalışanların gece nöbeti olmak üzere muaf tutulmaları kararlaştırılmıştır.
Valilik tarafından olumsuz hava şartları nedeniyle tatil edilen günlerde engelli vatandaşlar idari izinli olarak sayılmaktadırlar.
Lojman düzenlemelerinde kişiler eğer ağır engelli yakını iseler ya da ağır engeli bulunuyorsa bu kişiler için Türk Silahlı Kuvvetleri Konut Yönergesinde yer alan MSB/ 319-2’ye göre artı 50 puan daha verilmektedir.
Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi lojmanlarında ağır engelli yakını olan kişiler için ilave 50 puan verilmektedir.
Yukarıda verilen haklar engelli çalışanlara Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından verilen haklardır. Burada yer almayan ve diğer kurumlarda çalışan TSK çalışanları ise diğer kurumlardan engelli çalışan haklarını öğrenebilirler.
Emniyet genel müdürlüğü engelli kişilerin lojman düzenlemesi
Emniyet genel müdürlüğünde çalışan engelli vatandaşlar için lojman düzenlemesi hakları, lojman yönergesinde 09.11.2012 tarihinde yapılan değişikliklere göre şu şekilde olmaktadır; Kişilerin engelli ölçütü sınıflandırması ve engelli sağlık raporlarında yer alan engellilik oranının yüzde 50 veya üzeri olması durumunda, bu kişilerin kendisi, eş ve çocukları ile bakma yükümlü oldukları her birey için artı 10 puan verilmektedir. Eğer bu kişiler feragatli lojmanlardan yararlanmak isterlerse bu durumda onlara öncelik tanınacağı kararlaştırılmıştır.
Engelliler en fazla kaç saat çalışabilir?
İş kanununa göre çalışma süresi haftalık 45 saattir. Engelli kişiler için çalışma süresinde herhangi bir ayrıcalık yoktur. Engelli kişiler günlük 11 saat ve üzeri çalıştırılamaz. Ne yazık ki iş kanunun engelli çalışanların fazla çalışma yapamayacağına yönelik bir hüküm bulunmamaktadır.
Engelli çalışan fazla mesai yapabilir mi?
Engelli çalışan kişiler işyerleri ile aralarında iş sözleşmesi ya da toplu iş sözleşmesi imzalamış olsalar dahi kişinin sağlığı müsaade etmediği sürece çalışamaz. Ayrıca işyeri hekimi olmaması durumunda, kişi durumunu raporlaması durumunda fazla çalışma engelli çalışana yaptırılamaz.
Hayırlı akşamlar,bir şey soracaktım, benim okb anksiyete bozukluğu rahatsızlığım vardı, raporda çalıştırılamayacağı işlerin niteliğinde şöyle yazıyor, yapılan genel değerlendirme sonucunda dikkat ve stres gerektiren işler diye yazıyor, eğer bir kuruma atanırsam ya da bir işe girersem problem olur mu,bilginiz var mı bu rapora itiraz etmemiştim bu arada raporum bir yıllıktı, tekrar rapor için başvururken bu çalışma kısmında değişiklik yapılabilir mi, şimdiden teşekkür ederim
Merhaba ben devlet memuruyum nakil süreci ve sonrasında toplam 3 yıl heyet raporu kullandım ve rapor hakkım bitti işe döneli 2 hafta oldu ve rahatsızlandım rapor alamiyorum ve hasta halimle çalışıyorum ayrıca %83 engelli raporum var. Engellilik durumundan dolayı idari izin veya başka bir şey kullanma hakkım var mı? Teşekkürler
Engelli memurun izine yönelik hakları; 1) Engelli memurlara, istekleri dışında gece nöbeti ve gece vardiyası verilmemelidir.
2) Engelli memurun, engelli aile bireyine bakma yükümlülüğü varsa, geçerli engelli sağlık kurulu raporu ile belgelendirilerek mesai saatleri dışındaki nöbet görevinden ve gece vardiyasından muaf tutulmalıdır. 3) Memurun engelli yakını bulunması durumunda, özürlü sağlık kurulu raporuyla belgelendirildiği takdirde, mesai saatleri içinde ilgili memurun izin kullanması konusunda kolaylık sağlanmalıdır. 4) İzin süresi ile ilgili net bir hüküm olmaması durumunda, idare ve ilgili memur arasında denge gözetilerek uygun bir izin süresi belirlenmelidir.
Merhabalar,34 yıllık Devlet memuru Öğretmenim,bu Haziran da emeklilik dilekçesini vereceğim,şu anda ki maaşıma,emekli maaşıma ve emeklilik tazminatıma bu %44 engellilik oranı yansır mı?%44 engellilik Raporum bugün onaylandı(İşitme %34 ve ortopedi den%10)
Ne gibi haklarım olduğu konusun da hiç bir bilgim yok…öğretmen arkadaşlarım -Elektrik,su,telefon,internet,igdaş,gibi kurumlardan indirim talep edeceğimi söylüyorlar…ev alırken veya araba alırken bu Raporu kullanabileceğimi bekirtiyorlar ama her kafadan ayrı bir ses çıkıyor maalesef…blok yazılarınızı elimden geldiğince okuyorum ve öğrenmek istiyorum ancak konu başlıkları çok ve dağınık… bu konuda beni aydınlatırsanız sevinirim.Yol göstericiliğinize ihtiyacım var.Teşekkür eder iyi çalışmalar dilerim.
Hülya hanım engelli hakları nelerdir konumuzu incelemek için lütfen tıklayınız.
Balzath hesaplamasına göre işitme 34 + Ortopedi 10 = %40.6 yapar 44 değil
Benim %44 oran vermişler engelli bakıcı dan yararlanabilirmiyim
Aykut Bey engelli raporunuzdan bakım aylığından yararlanmanız için “tam bağımlı” ifadesi yer almalıdır.
Merhaba, annem 2012 sigorta girişli. Belediye de çalışıyor fakat kadrolu değil. Aynı zamanda %65 engelli raporu var. Deprem olan il de çalıştığı için bugün itibari ile işe çağırdılar tekrar. Engelli emekli olabilme durumu var mıdır ? ya da depremzede olduğu için başka bir ile sevkiyatı mümkün müdür ?
Hastalığı tek hastalıktan mı %65? Sigorta kolu, işe giriş tarihi, toplam prim günü bunları da yazarmısınız.
Merhaba sag kol sirsek ustü kaybım var rapoe oranim süresiz %57 2011sgk girisım var engelli emeklisi şartlarım nedir vergi insirim belgesi bizi kapsamiyor baska yapilması gereken varmı?2011 giris 4a sgk 3559 günvar suan
Hasan Bey, engelli emeklilik şartlarınız (01.01.2011) olarak hesaplarsak 16 yıl sigortalılık süresi 4000 prim günü. Kalan süreniz 3 Yıl 10 Ay sigortalılık süresi 441 prim günü gerekmektedir. 21 eylül 2021 yılı Maluliyet tespiti yönetmeliğine göre artık emekliliğe esas raporlarda Balthazard formülü uygulanmayıp en büyük tek hastalık esas alınmaktadır. SGK Hastalık Listesi yayınlanmıştır ve bu listede hastalıklarınız karşılığı olmalıdır. Yönetmeliği incelemek için lütfen tıklayınız. Ekim 2008 öncesi 4A sigortalı kişiler tek olarak engelli vergi indirimi ile emekli olmaya devam ediyor.
Orta düzey isgücü kaybına giriyorum sanırım sag kol omuzdan kayıpta agır kayıp oluyormus benimki 57 oranla orta derece sayılıyor merak ettigim 16 yıl 4000 gün tamamlayinca hwyete tekratmı girecegim yoksa direk emekliliğe müracaatmı edecegim
Hasan Bey raporunuz sürekli olursa genel olarak tekrar rapor istenmiyor. Şartları sağladığınızda direk müracaat edebilirsiniz.
Merhaba, 28.06.2021 de motor ile trafik kazası geçirdim uzun bir süre hastanede yattım ve bazı kalıcı rahatsızlıklarım oluştu. bunun üzerine engelli raporu için başvuru yaptım fakat verilen oran %32 ehliyetim de engelli B’ye çevrildi. bu raporu ve Engelli B’ye çevrilen ehliyetimi iptal edip eski haklarımı geri alabilir miyim? bu konu da bilgi alabilir miyim.
Berkay verilen engelli raporu iptal edilmez. Şikayet, ihbar, şüpheli durumlarda iptal edilir. Bir de yeni rapor alırsanız eski raporunuzu hükümsüz kılar.
Merhaba benim yüzde 41 işitme engelli raporum mevcut. İş için aldığım bu rapor ile engelli kadrosunda çalışıyorum. Vergi indirimi için müracaat ettim. İşleminiz tamamlandı diye mesaj geldi. Ancak bodro da 3. Derece sakatlık indirimi mevcut değil. Ayni şekilde başka bir arkadaşımın mevcut. Ayni anda başvurup sonuç aldık. Benim rapor işitme iş için onunki tüm sosyal haklar için alınmış olduğundan dolayı mu acaba bende sakatlık indirimi yok. Teşekkürler.
Merhaba, eğer ki engelli vergi indiriminiz onaylandı ise işyerinize vergi dairesinden e-tebligat gelecektir. İnsan kaynakları bölümüne durumunuzu sormalısınız. E-tebligat geldiği an personel bilgilerinize engelli dereceniz işlenecektir.
Ben engeli çalışanım ben sigortalı iş yerlerinde çalışıyorum. Beni istedikleri zaman çıkarabiliyor mı iş yerinde
Rıdvan Bey, maalesef özel sektörde çalışıyorsanız işveren ve işci arasında imzalanan iş sözleşmesi geçerlidir. İş sözleşmesine aykırı durumlarda işverenin çıkarma hakkı her daim mevcuttur.
2021 kaza geçirdim %47 ortapedi engelli raporum var ama iş göremezlik raporu %32 iş yerinde engelli kadrosu na giremedim araç alabiyormuyum tşk ederim
Harun Bey engelli raporunuzda “özel tertibatlı araç kullanabilir” ifadesi yer alıyorsa alabilirsiniz. Ayrıca ortopedik engelinizden dolayı yoksa da mutlaka raporunuza ekletmenizi öneririz.