Engelli istihdam hakları, engelli vatandaşlarımızın çalışma hayatındaki işleyişlerini ve durumlarını kolaylaştırmak adına sağlanan bir takım haklardan oluşmaktadır. Buna göre sosyal hayattan kopmamak ve engelli vatandaşlarımızın çalışma hayatlarına adapte olmasını sağlamak amacıyla düzenlenen istihdam hakları, engelli vatandaşlarımızın işlerini biraz olsun daha da kolaylaştırmakta ve onlara daha rahat çalışma şartları sunmaktadır.
Bu sayede engelli vatandaşlarımız çalışma hayatından ve sosyal hayattan kopmadan daha iyi çalışma şartları altında çalışabilmektedirler. Bu yüzden engelli istihdam haklarının bilinmesi ve bu haklardan yararlanılması engelli vatandaşlarımız için son derece önemlidir.
4857 Sayılı İş Kanunu kapsamındaki 50 ve üzeri işçi çalıştıran kamu işyerlerinde %4, özel sektör işyerlerinde %3 olarak engelli çalıştırma oranı belirlenmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre; kurum ve kuruluşlar çalıştırdıkları personele ait kadrolarda %3 oranında engelli personel çalıştırmak zorundadır. %3’ün hesaplanmasında ilgili kurum veya kuruluşun (taşra teşkilatı dâhil) toplam dolu kadro sayısı dikkate alınır.
Engelli İstihdam Hakları
Engelli İstihdam haklarını genel olarak incelersek;
- Engelli Meslek Edinme Hakkı
- Engelli EKPSS (Engelli Kamu Personeli Seçme Sınavı)
- Engelli İŞKUR Hibe Desteği
- Engelli Rehabilitasyon Hizmetleri
- Sayısal Oyunlar Bayilikleri
Engelli Vatandaşlar İçin Kadro Açma Hakkı
Engelli vatandaşlarımız için açılacak olan kadrolar, düzenlenen mevzuata göre ayrılmaktadır. Buna göre yapılacak olan bu düzenleme ile taşra teşkilatı dahil olan bütün dolu memur kadro sayılarının yüzde 3’lük kısmı dikkate alınarak kadro açılmaktadır. Bunun yanı sıra devlet kademesindeki kadro durumu ise, engelli çalışan açığı bulunduğu sürece yapılabilmektedir.
.
Engelli Personel Alımı 2022
Kamu kurum ve kuruluşlarında engelli personel alımları, yapılacak olan sınav süreci ile başlamaktadır. Devlet kadrolarında her zaman engelli vatandaşlar için açılan kadroların doldurulması amacıyla her yıl belirli dönemlerde sınavlar yapılmakta olup, yapılan bu sınavların sonuçlarına göre istihdam gerçekleşmektedir. Buna göre yapılacak olan sınav duyuruları Devlet Personel Daire Başkanlığı tarafından Resmi Gazetede ve pek çok ulusal gazetelerde yayınlanır. TRT aracılığı ile de yapılan bu sınav duyurularının ardından kurumlar tarafından sınav duyurusuna ilişkin talepte bulunulur. Yapılacak olan bu talep doğrultusunda kişilerin yapacakları işin özelliği gerektirmediği sürece engel grupları arasında herhangi bir ayrım yapılamamaktadır. Bunun yanı sıra özürlülük oranlarına da herhangi bir üst getirilemez.
Engelli Çalışma Saatleri 2022
Engelli vatandaşların mesai saatlerinin düzenlenmesi durumu, genel olarak kamu kurum ve kuruluşlarında sağlanan haklardan bir tanesidir. Bu duruma göre;
Engelli olarak devlet dairelerinde görev yapan vatandaşların günlük çalışma saatlerinin başlaması ve bitiş zamanlamaları, kişinin öğle arasındaki dinlenme süresinin durumu gibi durumlar kurum tarafından düzenlenmesi gereken haklardır. Bunun yanı sıra engelli vatandaşların kesinlikle gece vardiyasında çalıştırılması yasaktır. Eğer kendi isteği mevcut ise engelli vatandaşlar gece vardiyasına çalışabilir.
Yukarıda belirtilen durumlar engelli vatandaşların çalışma saatleri ile ilgili düzenlenmesi gereken çalışma saatleri haklarıdır. Engelli vatandaşlarımızın dikkat etmeleri gereken en önemli nokta ise çalışma saatlerinin çalıştıkları bölgede yer alan üst amir tarafından düzenlenmesi gerektiğidir. Buna göre bu vatandaşlarımızın bu durumu bilmeleri ve haklarını savunmaları ilerde yaşanacak olan mağduriyet durumlarını ortadan kaldırmak adına son derece önemlidir.
4857 sayılı iş kanunu kapsamında engelli kişiler gece vardiyasında çalıştırılamaz. Gece vardiyası saatleri 20.00 ile 08.00 olması nedeniyle bu saatler arasını kapsamaktadır.
Engelliler Kaç Saat Çalıştırılır
Haftalık çalışma iş saat süresi 45 saat olmakla beraber engelli çalışanlar için herhangi bir çalışma süresi belirtilmemiştir. İş kanununda engelli kişilerin fazla çalışma yapamayacağına dair bir hüküm bulunmamaktadır.
Engelli Personele Fazla Mesai Yaptırılabilir mi?
Engelli çalışan kişilerin fazla mesai yaptırılmasına yönelik herhangi bir kanun hükmü bulunmamaktadır. Ayrıca engelli çalışanın sağlık kurul raporunda herhangi bir sağlık sorunu bulunması ve bu nedenle fazla mesai yapamayacağına dair bir ibare bulunursa bu kişiler fazla çalıştırılamaz.
Engelli Meslek Edindirme Kursları
Engelli vatandaşlarımızın istihdamlarını sağlamak amacıyla devlet tarafından açılan pek çok meslek edindirme kursu bulunmaktadır. Buna göre İş Kur’un halk eğitim merkezleri, belediyeler ve mesleki eğitim merkezleri gibi pek çok merkezlerinden her zaman düzenli aralıklarla meslek edindirme kursları açılır. Açılan bu kurslar pek çok engelli vatandaşımızın yeniden çalışma hayatına katılmalarına ve istihdamın sağlanması adına son derece önemlidir.
İŞKUR Kursları Nelerdir?
İŞKUR, her yıl olmak üzere kurslar düzenlenmekte ve binlerce kişiye İŞKUR istihdam hakkı tanınmaktadır. İŞKUR kurslarına başvuru doğrudan kurum üzerinden yapılmakta olup devamlılık son derece önemlidir. Genel olarak İŞKUR kurslarını incelemek gerekirsek;
- Garsonluk
- Kuaförlük
- Ön Muahesebeci
- Grafik Tasarımcılığı
- Beden İşcisi
- Fotoğrafcılık
- Elektrikçi
- Temizlik Görevlisi
- Hasta Danışmanı
- Güvenlik Görevlisi
- Turizm ve Otelcilik
- Büro Memuru
- Satış Danışmanı
gibi meslekler en çok rağbet gören gruplardır.
Engelli Sayısal Oyun Bayilikleri
Engelli sayısal oyun bayi başvurusu, vesayet ve zihinsel problemi olmayan 18 yaşını doldurmuş engelli kişi Milli Piyango Genel Müdürlüğü tarafından verilen sayısal oyun bayiliğine başvurabilir.
