Engelli Maaşı Nedir, Şartları ve Nasıl Başvurulur

Rapor ve muhtaçlık kriteri yönünden bütün şartları taşıyan 18 yaş üstü engellilerin kendisine 2022 sayılı yasa kapsamında ödenmekte olan düzenli sosyal yardım aylığıdır.

Engelli Maaşı Nedir?

En az %40 üzeri oranda engelli olduğunu yetkili bir hastaneden alınmış olan engelli sağlık kurulu raporu ile belgeleyen, belirlenmiş olan muhtaçlık kriterini sağlayan engelli Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına devletin sağladığı bir tür sosyal yardımdır.

Engelli aylığını 2 ana grupta incelemek mümkündür.

18 Yaş üstü Engelli Maaşı

Engelli Maaşı Alma Şartları

• Hic bir ad altında sosyal güvenlik kurumlarından bir gelir veya aylık almıyor olmak.
• İsteğe bağlı prim ödemeleri de dahil olmak üzere sosyal güvenlik kurumlarına uzun vadeli sigorta kolları kapsamında sigortalı olmayı gerektirecek şekilde bir işte çalışmıyor olmak.
• Nafaka bağlanmamış olmak veya bağlanması mümkün olmaması..
• Kamu veya özel kurum ve kuruluşlarda sürekli bakımı yapılıyor olmamak.
• Mal ve gelir karşılığında bir sözleşmeyle gerçek veya tüzel kişilerce kendilerine bakılıyor olmamak.
• 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu kapsamında kendilerine harçlık ödeniyor olmamak.
• İsmi ne olursa olsun her türlü gelirlerin toplamı esas alınmak suretiyle yapılacak hesaplama sonucu hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarının asgari ücretin aylık net tutarının 1/3’ünden az olması.

18 Yaş altı Engelli Yakını Maaşı

Rapor ve muhtaçlık kriteri yönünden bütün şartları taşıyan 18 yaşın altındaki engellilerin ebeveynlerine 2022 sayılı yasa kapsamında ödenmekte olan düzenli sosyal yardım aylığıdır.

Engelli Yakını Maaşı Alma Şartları

18 yaş altı engelli yakını aylığı için belirlenmiş olan şartlar, 18 yaş üstü engelli maaşı ile aynı olmakla birlikte, engelli çocuğun ebeveynlerinden birinin sosyal güvenlik kurumlarından bir gelir veya aylık hakkından faydalanıyor olması, ya da isteğe bağlı prim ödeyenler dahil olmak üzere sosyal güvenlik kurumlarına uzun vadeli sigorta kolları kapsamında sigortalı olmayı gerektirecek şekilde bir işte çalışıyor olması bu aylığın hak edilmesi için bir engeldir. Yani normal engelli aylığında engellinin çalışmıyor ve isteğe bağlı da olsa uzun vadeli sigorta kollarına prim ödemiyor olması şartı, engelli yakını aylığı söz konusu olduğunda ebeveynlerde aranır. 18 yaşından küçük engelli yakınlarına aylık bağlanabilmesi için çocuk ile ebeveyn arasında fiilî olarak bakım ilişkisi bulunmalı, ve bakıcı ile bakılan kişinin aynı hanede ikamet etmesi şarttır.

Engelli Maaşı Ortak Hükümler

1) Engelli çocuğa bakmakla yükümlü olan kişinin sağlık güvencesine sahip olması veya engelli ile aynı hanede sosyal güvenceye sahip bireylerin bulunması aylığa hak kazanılmasında tek başına engel teşkil etmez. Muhtaçlık kriteri gözetilerek gelir testi uygulanır ve sonuca göre işlem yapılır.

2) Kişinin, 65 yas aylığı alıyor olması ya da %40 - %69 oranında engelinin bulunması sebebiyle engelli aylığı alması, fiilen bakacağı engelli yakını bulunması durumunda 18 yaş altı engelli yakını aylığı bağlanmasına engel değildir.

3) Yani kendisi bakıma muhtaç olmamak kaydıyla hem engelli aylığı, hem de engelli yakını aylığı alması mümkündür.

4) Kişinin, belirlenmiş gelir kriterini aşan birinin vasisi olması, kişiye ayrıca aylık bağlanmasına engel teşkil etmez.

Engelli Aylığı Muhtaçlık Kriterleri

Engelli ve engelli yakın aylıklar için muhtaçlık kriterinin belirlenmesinde hane geliri aşağıdaki esaslar dahilinde belirlenir.

• Beyan ya da tespite dayalı aylık net maaş, ücret, nafaka, yevmiye ve ismi ne olursa olsun elde edilen bütün gelirlerin yıllık tutarının aylık ortalaması,
• İkamet edilen konut haricinde diğer konutlar için takdir veya beyan edilen rayiç bedelinin 240’ta biri ve takdir edilen veya beyan edilen aylık kira getirisinin toplamı,
• İkamet ettiği konut haricinde, konut üzerinde herhangi kira geliri elde etmemesi veya bu yönde  bir beyanı yoksa konutun rayiç bedelinin 120de biri
• Dükkânlar için takdir ya da beyan edilen rayiç bedelin 240’ta biri ve takdir ya da beyan edilen aylık kira getirisinin toplamı,
• Dükkân için kira geliri elde edilmiyorsa veya kira geliri beyan edilmemişse dükkânın takdir ya da beyan edilen rayiç bedelinin 120’de biri,
• Hane bireylerine ait depo, arsa, arazi, tarla ve benzeri için rayiç bedelin 240’ta biri ve takdir ya da beyan edilen zirai, ticari, kira ve benzeri getirilerinin toplamı,
• Hanedeki binek araç için aracın kasko veya rayiç bedelinin 120’de biri,
• Hanenin ticari, zirai amaçlı aracı için aracın kasko ya da rayiç bedelinin 120’de biri ile bu araçların takdir veya beyan edilen aylık zirai, ticari, kira ve benzeri getirilerinin toplamı,
• Hanenin büyük ve küçükbaş hayvanları için yıllık gelir miktarının aylık tutarı. Bu tutarın belirlenmesinde il/ilçe gıda tarım ve hayvancılık müdürlüklerinden temin edilen fiyatlar esas alınır.
• Hane bireylerine ait banka vadeli mevduat hesabı varsa, bu hesaplara ait aylık faiz gelirinin 2 katı,
• 2022 sayılı Kanun gereğince bağlanan 65 yaş aylığı, engelli ve engelli yakını aylıkları hariç olmak şartıyla,  evde bakım ödemeleri dahil,  harçlık gibi nakdî olarak verilmekte olan sosyal yardımların aylık ortalaması , sürekli ve düzenli olarak alınan şartlı eğitim yardımı, eşi vefat etmiş kadınlara yönelik yardım , şartlı sağlık yardımı,  burs
• Yıllık tarımsal destek geliri tutarının aylık miktarı,
• Farklı hanede ikamet etmesine rağmen nafaka yükümlüleri tarafından sağlanan destek tutarı,
• Uzun vadeli sigorta kollarına mecburi olarak sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışanların gelirleri

Ve diğer tüm gelirlerin toplamının aylık ortalaması dahil edilerek yapılan hesaplama ile aylık hane geliri belirlenir.

Engelli Aylığı ve Engelli Yakını Aylığı için Nereye Başvurulur?

65 yaş aylığı, engelli aylığı ve engelli yakını aylığı gibi 2022 sayılı yasa kapsamında bağlanacak aylıklara ilişkin başvurular, kişilerin kayıtlı ikametgâhının bulunduğu Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı'na yapılır.

Başvuruların şahsen ve yazılı olması esastır.

18 yaş altı engelli yakını aylığı ve Engelli aylıkları başvurularında aşağıdaki belgeler istenir:

Engelli aylık başvurusu

Engelliler için sağlık kurulu raporunun aslı veya onaylı sureti yada Sağlık Bakanlığı veri tabanından elektronik olarak paylaşılan rapor bilgileri kabul edilir.

Aslı ibraz edilmek suretiyle engelliler için sağlık kurulu raporu suretlerine vakıf müdürleri tarafından  “aslı gibidir” onayı verilir.

18 yaş altı engelli yakını aylığı başvurusu

Engelliler için sağlık kurulu raporu ile birlikte, kanuni velisinin olmadığı durumlarda atanmış vasilere ait mahkeme tarafından verilmiş vesayet kararının aslı ya da noter tarafından onaylı sureti istenir.

Aslı ibraz edilmek şartıyla vesayet kararı suretlerine vakıf müdürleri tarafından “aslı gibidir” onayı verilir.

Başvuru sırasında başvuran tarafından EK-1’de yer alan Aylık Başvuru Formu imzalanır.

2020 Engelli Aylığı ve Engelli Yakını Aylığı Ne Kadar?

2020 yılı belirlenen engelli aylıkları aşağıdaki gibidir.