Maluliyet durumu tespit işlemleri, kanunlara göre sigortalı çalışanlar için çalışma gücü kaybının hangi seviyede olduğu belirlenmesini sağlamaktadır. Herhangi bir işyerinde çalışan sigortalı vatandaşlar, çeşitli sebeplerden dolayı iş kazası ya da meslek hastalığı geçirdiğinde maluliyet durumuna düşerek bazı haklara sahip olabilmektedir.
Çalışanın meydana gelen kazadan dolayı, iş görme ve iş yapabilme kapasitesinde ne kadar kayıp olduğunu belirleme işlemi, devletin resmi kurumları tarafından yapılan maluliyet tespit işlemleri ile mümkün olmaktadır. İş kazası geçiren sigortalı çalışanların ülkemizdeki kanunlara göre malul olarak kabul edilebilmesi için bu tespit işlemlerinin mutlaka yapılması gerekmektedir.
Başlıklar
Malul Nedir?
Malul kişi, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 25. maddesinde tanımlanmıştır. Bu kanuna göre, sigortalı çalışanın veya işverenin talep etmesi üzerine SGK tarafından yetkilendirilen sağlık kurullarında düzenlenecek sağlık kurulu raporu doğrultusunda, sigortalıların çalışma gücü kaybına uğramış olmaları durumuna malullük denilmektedir. Kanunda, iş kazası veya meslek hastalığından dolayı çalışma gücünün en az %60’ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünün tamamını kaybetmiş olduğu tespit edilen kişiler, malul sayılmaktadır.
Maluliyet Çeşitleri Nelerdir?
Maluliyet türleri dört gruba ayrılmaktadır. Kısaca bunları incelemek istersek; tam, kalıcı, geçici ve kısmi maluliyet çeşitleri bulunmaktadır.
Tam Maluliyet
Kişi hastalık, kaza, terör saldırı, doğal afet vb. durumlar sonucu vücutta oluşan hasar nedeniyle, vücut bütünlüğünün ve fonksiyonlarının bozulması sonucu temel niteliklerinin kaybedilmesini ifade etmektedir.
Kısmi Maluliyet
Kişinin, yaşanan tahribat sonucu vücudunun bir yada birden fazla bölgesinde oluşan fonksiyon bozukluğunu ifade eder. Organlarda zarar, kemik kırılması, uzuv kaybı vb. şeklinde örnekler verebiliriz.
Geçici Maluliyet
Kişinin, vücut bütünlüğünü geçici şekilde kaybetmesini ifade etmektedir. Alçıya alma, tıbbi sargı, ameliyatvb. şeklinde örnekler verebiliriz.
Kalıcı Maluliyet
Kalıcı maluliyet durumu saldırı, kaza veya hastalık nedeniyle kişinin vücudunda oluşan ömür boyu oluşan zararı tanımlayan ifadedir. Kalıcı maluliyet tam ve ya kısmi olarak oluşabilir.
Maluliyet Başvurusu Nereye Yapılır?
Maluliyet başvuru işlemleri, iş gücü kaybı yaşayan sigortalının bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğü veya merkezlerinin ilgili servislerinde yapılmaktadır.
Malullük belgesi almak isteyen çalışanlar bir dilekçe ile başvuru yaptıktan sonra devletin servisleri başvuru talebini onaylar ve kişinin sağlık kurulu raporlarının çıkarılacağı yetkili hastanelere sevk edilmesi sağlanır. Yönetmelikte yer alan hükümlere göre sigortalının talepte bulunduğu tarih itibarıyla son 6 ay içinde devletin resmi kurumları tarafından yetkilendirilen hastanelerce düzenlenmiş sağlık kurul raporu varsa, bu durumda sevk işlemi yapılmadan söz konusu rapor baz alınıp işlem yapılmaktadır.
Maluliyet Tespiti Kimler Tarafından Yapılır?
Maluliyet tespit işlemleri, tam teşekküllü hastaneler sağlık kurumlarında görev yapan yetkili doktorlardan ve diş hekimlerinden oluşan Sağlık Kurulu tarafından yapılmaktadır. Bu sayede malullük başvurusunda bulunan kişinin meslekte çalışma ve kazanma gücü kaybı oranlarının resmi bir şekilde tespit edilmesi mümkün olabilmektedir.
Sağlık Kurulu’ndaki doktorlar tarafından yapılan tetkik ve muayeneler sonucunda sigortalı çalışan hakkında “Maluldür” veya “Malul Değildir” kararları verilebilmektedir. Bu kararların yanı sıra duruma bağlı olarak kurul tarafından “Ara Karar” da verilebilmektedir.
Maluliyet Ara Karar Nedir?
Maluliyette ara karar uygulaması, sigortalı çalışanın durumunu değerlendirirken, sağlık kurulu raporundaki belgelerin yetersiz ve eksik olması halinde bu belgelerin tamamlanması için gerçekleştirilen bir uygulamadır. Dosyadaki eksik belgelerin tamamlanarak daha sonraki süreçte doğru bir değerlendirilme yapılabilmesi için ara karar verilir.
Maluliyet Kontrol Muayene Şartı Nedir?
Maluliyet kontrol muayenesi koşulu, sağlık kurulu tarafından malul olduğuna karar verilen sigortalının çeşitli sebeplerle kontrol muayenesine tabi tutulması anlamına gelmektedir. Daha önceden malul olarak hakkında rapor düzenlenen kişinin:
- SGK soruşturması,
- Malullük koşullarında artma veya sürekli bakıma muhtaç hale gelmesi,
- İhbar veya şikayete konu olması
gibi sebeplerden olayı yeniden maluliyet muayenesine girmesi gerekebilmektedir. Maluliyet tespit işlemleri için bu tür uygulamalar devletin resmi kurumları tarafından gerçekleştirilmektedir.
Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Nedir?
Haksız ve hukuka aykırı bir eylem sonucu bedensel fonksiyonlarının bozulması ve fiziksel sorunların kalıcı olması durumuna; Yargıtay kararlarına göre beden gücü kaybı ya da meslekte kazanma gücü kaybı SGK kapsamında sürekli işgöremezlik denilir.
Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Yüzde Kaç?
Kişinin meslek hastalığı ya da iş kazası sonucu çalışma gücünün %60 kaybetmesi durumunda ve bu durum kurum sağlık kurulu tarafından tespit edilmesi halinde malul sayılmaktadır.
