Devlet, engellilerin sosyal hayata katılmaları, iş hayatında aktif olmaları, hayatın her alanında önlerine çıkan engelleri daha kolay aşmalarına yardımcı olmak maksadıyla bir takım tedbirler, maddi teşvik ve destek programlarını uygulamaya koymaktadır. Bunlardan biri de ÖTV muafiyetidir. ÖTV muafiyeti hakkı olan engellilerden aracın motor silindir hacmi ve fiyatına göre belirlenmiş ÖTV tutarı sıfır olarak uygulanır. Yani ötv'nin tamamından muaf tutulurlar.
Kimler ÖTV Muafiyetli Araç Alabilir?
Rapor oranı %90 ve üzeri olan bütün engelliler ile, Oran farketmeksizin manuel vitesli bir aracı kullanabilmek için ilave bir tertibata gereksinim duyan, engeli ile uyumlu tertibat kodları içeren B sınıfı sürücü belgesi sahibi fiziksel engelliler ÖTV den muaf olarak araç alabilmektedirler.
ÖTV muafiyetini, araç alma şartları ve aracı kullanabilecek kişiler bakımından %90 ve üzeri ile %90 altı olmak üzere iki ana maddede incelemek mümkündür.
%90 Ve Üzeri Rapor ile ÖTV Muafiyeti
Rapor oranı %90 ve üzeri olan bütün engelliler istisnasız olarak ÖTV muafiyeti hakkından faydalanırlar. Bu kategoride değerlendirilen engellilerin ÖTV muafiyetinde sürücü belgesi şartı aranmaz. Bu şekilde ÖTV muafiyeti ile alınmış araç, kullanım yönünden hiçbir kısıtlamaya tabi değildir, aracı istisnasız herkes kullanabilir. Ancak esas olan, aracın engellinin hizmetinde ve onun bakımı ile ilgili işlerde kullanılmasıdır.
İlgili yönetmeliğe göre amacı dışında kullanıldığı tespit edilen araçlardan, ilk tescilinde alınmayan ÖTV tutarının tahsil edileceği belirtilmektedir. Bu kategoride değerlendirilen %90 ve üzeri raporlarda herhangi bir ibare şartı aranmaz. Rapor oranının %90 ve üzeri olması ÖTV muafiyeti için yeterlidir. Bu şekilde alınmış araçlar MTV den de muaf tutulur.
%90 altı Raporlu Bedensel Engellilerde ÖTV Muafiyeti
%90 altında bir orana sahip rapor ile ÖTV muafiyetinin ilk şartı, alt ve/veya üst ekstremite kısıtına sahip olmak, bu kısıttan dolayı da manuel vitesli bir aracı kullanabilmek için hareket ettirici aksam üzerinde ilave bir tertibata ihtiyaç duyuyor olmaktır. Bu amaç için alınmış engelli sağlık kurulu raporlarında, teşhis, tanı, ve rapor oranının yanında, hareket ettirici aksam üzerinde özel tertibat gerekliliği değerlendirmesi mutlaka bulunmalıdır.
20 Şubat 2019 tarihinden sonra alınan %90 altındaki raporlarda ÖTV muafiyeti için yeni ÖTV Genel Tebliğinde yer alan "sadece hareket ettirici aksamda özel tertibatlı taşıt kullanılması gereklidir" ibaresinin yer alması gerekmektedir. Bu tarihten sonra alınmış olan raporlarda "kullanabilir" , "kullanması uygundur" gibi tercih ve olasılık anlamı taşıyan ifadeler kabul edilmemektedir. Ancak bu tarihten önce alınmış olan raporlarda, tanının açık olması ve ek bir tertibat olmadan aracı kullanamayacağının belli olması şartı ile tertibat hakkında kesin hüküm bulunmayan raporlarla ÖTV muafiyeti de mümkün olabilmektedir.
Alt ya da üst ekstremite kısıtı bulunan bedensel engellilerin ÖTV muafiyeti için herhangi bir rapor oranı alt sınırı bulunmamaktadır. En az %40 olması gerektiği yönündeki söylentiler gerçek dışıdır.
ÖTV Muafiyeti ile Hangi Araçlar Alınabilir?
ÖTV muafiyeti ile alınabilecek araçlar konusunda daha önceki yıllarda uygulanan 1.6 cc motor silindir hacmi kısıtlaması tamamen kaldırılmış, yerine fiyat limiti getirilmiştir.
Bu limit 2020 yılı için 303.000 TL dir. Bütün vergiler dahil satış fiyatı 303.000 TL nin altındaki araçlar hiçbir motor silindir hacmi kısıtlaması olmaksızın ÖTV muafiyeti ile alınabilmektedir.
ÖTV Muafiyeti ile Alınmış Araçları Kimler Kullanabilir?
ÖTV muafiyeti ile alınmış olan aracın kullanımı konusunda da %90 ve üzeri raporla alınanlar ile, bu oranın altındaki bir raporla alınan araçların kullanımı konusunda farklı uygulamalar mevcuttur. Yukarıda da açıkladığımız şekilde; %90 ve üzeri raporla alınmış araçların kullanımı konusunda hiçbir kısıtlama yoktur, bu araçları istisnasız herkes kullanabilir.
%90 altındaki bir raporla alınmış olan ÖTV muafiyetli aracın kullanımı konusunda ise bazı kısıtlamalar mevcuttur.
Araç otomatik vites ise ve otomatik vites haricinde hiçbir ek tertibat yoksa bu aracı da uygun sürücü belgesi olması şartıyla herkes kullanabilir. Ancak araçta özel tertibat monte edilmiş ise, bu aracın engelliden başkasının kullanımına sunulabilmesi için TSE'den uygunluk raporu gerekmektedir. Bunun için ilinizdeki TSE'ne başvurmak gerekmektedir. Eğer araca monte edilen özel tertibat, aracın orijinal donanımında herhangi bir değişikliğe sebep olmamış, ilave olarak monte edilmişse teknik personel uygunluk raporu hazırlayıp verecektir. Bu rapor ile birlikte notere gidilip araç tescil belgesine "3.dereceye kadar kan ve sıhri hısımlar kullanabilir" ibaresi ekletilmektedir.
