Yıllık ücretli izin, bir çalışanın tüm yıl boyunda çalıştığı için üzerinde biriken yorgunluk, iş stresi ve zihinsel baskı unsurlarının artış göstermesi nedeniyle çalışanlara verilmiş olan bir haktır. Bu hakkı en iyi şekilde değerlendirmeniz ve yıllık ücretli izin boyunca tatil yaparak hem bedensel hem de zihinsel sağlığınızı korumanız sizler için en mantıklı seçenek olacaktır.
Ancak bazı çalışanlar bu hakkı kullanmak yerine yıllık ücretli izni ücrete çevirmek gibi bir düşünce içerisindeler. Bu, bedensel faaliyetleri negatif etkileyecek olan bir durum olsa da oldukça merak uyandıran bir durumdur. Nitekim kimi işçiler tam manasıyla yıpranmadıklarını düşünebilir, paraya ihtiyacı artmış olabilir ve bunlar gibi daha birçok neden yüzünden bu karara varmış olabilirler.
Başlıklar
Yıllık ücretli izin ücrete çevrilebilir mi?
Anayasa’da yer alan dinlenme hakkı baz alınarak hazırlanmış olan yıllık ücretli izin uygulaması, kullanılmaması halinde paraya çevrilebilen bir uygulama değildir. Eğer bir işçi yıllık ücretli iznini kullanmaktan vazgeçip bunun yerine işverenden para talep ederse, işveren işçiye para ödeyemez. Böyle bir durumun söz konusu olduğu durumların hiçbiri yasal değildir ve bu tür durumlar cezai işlem sebebidir. Zira yıllık ücretli izin, işçilerin iş ortamından uzaklaşması, zihinsel ve bedensel olarak dinlenebilmeleri için yürürlükte olan bir uygulamadır.
Yıllık ücretli izin hangi şartlarda alınır?
Çalışan işcilere verilen yıllık ücretli izin süresi, hizmet sürelerine göre değişmektedir. Yıllık ücretli izin süresi tablosu alt kısımda yer almaktadır.
| Hizmet Süresi | Yıllık İzin Süresi |
| 1 Yıldan 5 Yıla Kadar (5 Yıl Dahil) | 14 İş Günü |
| 5 Yıldan Fazla 15 Yıldan Az Olanlar | 20 İş Günü |
| 15 Yıl (Dahil) ve Daha Fazla Olanlar | 26 İş Günü |
Ücretli izin parası nasıl alınır?
Normal şartlarda yıllık ücretli izin parası işci tarafından istenmesi durumunda verilmez, tamamen insiyatif işverene bağlıdır. Yıllık ücretli izin yerine para talep edilmesi, işçilere verilen bu hakkın hiçe sayılması anlamına gelmektedir. Bu yüzden de herhangi bir işçi, ne kadar kıdemli olursa olsun, yıllık ücretli izin hakkının yerine işvereninden para talep edemez. Bunun dışında, eğer işçinin sözleşmesi biterse, işçi kullanmadığı yıllık ücretli izinlerinin yerine para talebinde bulunabilir. Ancak bu durum sadece sözleşmenin bittiği durumlar için söz konusudur.
Ücretli izin parası nasıl hesaplanır?
Ücretli izin parası hesaplaması oldukça basit bir yöntemle hesaplanır. İşçi iş akdini sonlanma tarihi ile brüt maaş ücreti, kullanılmayan izin gün sayısı ile beraber çarpılır. Elde edilen ve gerekli kesintiler yapılarak ortaya çıkan rakamdır ve çalışana net olarak ödenmektedir.
Ücretli izin parası hesaplama (Örnek)
Ücretli izin parası hesaplamasını bir örnek ile anlatabiliriz. Bir çalışanın 4000 TL brüt maaş aldığını varsayarsak;
Brüt maaş (4.000) / Ay Gün Sayısı (30) = 133,33 TL (Günlük Brüt Ücret)
Çalışan işcinin ücretli izin sayısı (14 gün) x Günlük Brüt Ücret (133,33) = 1.866,66 TL (Brüt Ücretli izin ücreti)
Çıkan rakam kişinin (14 gün) brüt yıllık ücretli izin miktarıdır. Bu ücret üzerinden damga vergisi, gelir vergisi, SGK payı çıkarılarak kişiye net olarak ödeme yapılır.
