Engelli Kişilerin Yaşadığı Sıkıntılar Nelerdir?

Doğuştan ya da sonradan oluşan bir sebeple zihinsel, bedensel, duyusal ve sosyal yeteneğini belirli derecede kaybederek, toplumsal yaşama uyum sağlamakta güçlük çeken ve destek ihtiyacı olan kişilere engelli denir. Engellilik durumu, insanlığın bir parçasıdır.

Engelli bireyler, Zihinsel, Ruhsal ve Bedensel olmak üzere üç ana gruba ayrılır. Geçmiş zamanlardan bu yana engelli bireyler, yardım edilmesi gereken kişiler olarak tanımlanırken, günümüzde engelli kişiler hak temelli bir bakış açısına yerini bırakmıştır. Toplumumuzda eğitim çok önemli bir kriterdir. Ülkemizde eğitim seviyesi ne kadar yüksek olursa, insanlar daha bilinçli olur ve sağlığına fazla önem verir. Engel oranları daha düşük olduğu gözlemlenir.

Engelli Sorunları Nelerdir ?

Engelli bireyler mevcut hakları hakkında yeterli bilgi sahibi olmaması nedeniyle, sosyal hayata uyum sağlamakta zorluk çekmektedir.
Engelli sorunları 5 ana başlıkta incelenebilir;

• Ayrımcılık
• Erişebilirlik
• Eğitim
• İstihdam
• Sağlık

Engelli insanların sorunlarını incelersek; Engelli kişilerin aile oluşturmakta önemli problemleri vardır. Aile hem insanlar hem de toplumumuz için çok önemlidir. Yapılan bazı araştırmalara göre engelli kişilerin yarısı evlenmemiş olup, bu grubun %60 ve üzerini zihinsel engelli kişiler oluşturmaktadır. Diğer kısım ise ekonomik gücü olmayan, aile oluşturmanın maddi zorluk olduğunu düşünen kısımdır. Engelli kişilerin ekonomik yaşama katılması için ülkemizde bazı çalışmalar yapılmaktadır.

Diğer bir araştırma da ise engelli kadınların aile kurmasında ki en büyük problemin, dışlanacağı düşüncesi, anlayışla karşılanmayacağı, eş görevini yerine getiremeyeceği ve çocuk sahibi olamayacağı düşüncesidir.

Toplumumuzda engelli kadın ve erkeğe bakış açısı değişmediği sürece, engelli bireyler kimlik oluşturma ve imaj zedelenmesi gibi sorunlar yaşayacaktır.

Çoğu engelli kişiler ruhsal problemler yaşamaktadır. Ruhsal sorunların ise yüksek oranda kalıcı olmadığı bilinmektedir. Ülkemizde teknolojinin gelişmesi ile beraber ruhsal ve psikolojik sorunların arttığı gözlenmektedir. Engelli kişilerin ruhsal sorunlarının detaylı ve düşündürücü olmakla birlikte, bakımları daha güç olmaktadır. Ruhsal problem yaşayan engelli kişileri topluma adapte etmeli, hizmetlere erişimde kolaylık sağlanmalı, yaşam koşullarının iyileştirilmesi gereklidir.

Ülkemizde engelli kişilere yönelik, meslek ve beceri edindirme kursları, eğitim hizmetleri, sağlık hizmetleri, bakım ve rehabilitasyon hizmetleri, aile rehberliği ve danışmalık hizmetleri ve sosyal kültürel hizmetler sunulmaktadır. Ülkemizde bu hizmetler yeterli seviyeye ulaşmamış olup, yerinde yönetim uygulanarak çoğaltılması gereklidir. Bu sorunların başında ise; yerinde sağlık ve bakım hizmeti yer almakta olup, bu hizmetlerin daha fazla olması gereklidir.

Engellilere yönelik sosyal ve kültürel faaliyetler oldukça az olmakla beraber erişimi de oldukça zordur. Engelli bireylerin sosyal hayatta kalmaları ve boş zamanlarını değerlendirmeleri oldukça önemlidir.

Engelli kişiler, toplumumuzda örgütlenme problemi de yaşamaktadır. Engelli haklarının aranması, toplu bir şekilde problemlerinin dile getirilmesi, dezavantaja sahip engelli kişiler için önemli bir kriterdir. Bu tarz birleşimler sorunsal problemlere yönelik güç birliği oluşturma ve tecrübeleri paylaşma açısından önemlidir.

Engelli kişilerin en temel ihtiyacı; bakım ve bakım ihtiyaçlarının karşılanmasıdır. Bu ihtiyaçların ilk aşamada kendi kendine yapılması ve buna uygun şartların oluşturulmasıdır. Unutulmaması gereken engellilik herkesin karşılaşabileceği bir durumdur. Engelli kişiler hayata tutunmak için ihtiyaçlarını karşılayabilmek ve mevcut durumlarını iyileştirmek için kısmen de olsa başkalarına muhtaç kalmaktadır.

Araştırmalara göre engelli kişilerin bir kısmı bakıma ihtiyaç duymaktadır. Bakım ihtiyaçlarını aileden bir kişinin üstlenmek zorunda olduğundan, çalışamamasına neden olmakta ve ekonomik problemlere yol açmaktadır. Devletimiz bu bakımı üstlendiğinde maliyet yükselmekte olup, engelli kişileri sosyal toplumun dışına itmektedir. Devletimizin bu bakımı ekonomik olarak desteklemesi ve bakım hizmeti sunan kişinin eğitimli olması engelli bakım hizmeti için önemli iki kriterdir.

Genel olarak incelediğimizde engelli kişilerin en büyük sorunları ekonomik sıkıntı, bakım problemleri ve psikolojik ruhsal sorunlardır. Toplumsal olarak bakış açımız değişmediği sürece, engelli bireye sahip aileler, toplumsal baskı altında kalarak topluma çıkamadıkları ve çevreleri tarafından duyarsız kaldıklarından dolayı, sosyal dışlanma sendromu olarak tanımlanmaya devam edecektir. Hizmetler erişilebilir olmalı, engelli bireyin ayağına gitmelidir.

Engellilerin yaşadığı sorunlarının önüne geçilmesi için; eğitim sürekliliğin sağlanması, ekonomik şartların oluşturulması, bakım hizmetleri sağlanması, ön yargıların yok edilmesi, engelli ailelere danışmanlık hizmetleri sunulması ve toplumumuzda engelli kişilere yönelik bir farkındalık yaratılması gereklidir.

<