İşverenler çalışanlarının işten çıkmaları için mobbing uygulayabilmektedir. Emekli olunması için baskı kurulması, sözle taciz etmeler, aşırı iş yüklemesi vb. olaylar mobbinge örnektir. Mobbing diğer ismi “Sistematik Psikolojik Taciz” olarak adlandırılır. Ülkemizde araştırmalara göre; ortalama çalışan nüfusun %40’ına mobbing uygulandığı gözlemlenmiştir. Mobbingle Mücadele Derneği Araştırmalarına göre %17 Kamu sektöründe, %83 özel sektörde çalışan kişilere mobbing uygulandığı belirtilmiştir.
Mobbing Nedir ?
Mobbing işyerinde uygulanan her türlü yıldırma, hakaret ve aşağılamaya verilen genel isimdir. Toplum tarafından dayatılan patron, yönetici ya ada işverenin her şeye hakkı olduğu imajı günümüzde yavaş yavaş yıkılmaktadır. Bu nedenle açılan mobbing davaları hızlı artmakta ve diğer mobbing mağdurları için emsal oluşturmaya başlamıştır. Mobbing mağdurları çoğu zaman mobbinge uğradıklarını anlayamamakta ve kendilerinde sorun arayarak ruhsal bunalımlar yaşamaktadır.
Mobbing Örnekleri Nelerdir ?
Yöneticilerin altında çalışanlarına uyguladıkları baskılar, genel olarak onur kırıcı, gurur zedeleyici sözlerden oluşmaktadır. Mobbing örneklendirmek gerekirse;
- Hakaret ve onur kırıcı sözler
- Bıktırmaya yönelik baskılar ve uygulamalar
- Mola zamanlarında sebepsiz iş vermek ve çalıştırmak
Ülkemizde fazla olmasa da zaman zaman ast görevde bulunan kişilerde yöneticilerine mobbing uygulayabilmektedir. Astların bir araya gelerek yönetici sorumluluğunda olan işleri bilerek aksatması, yöneticilere karşı saygısızca davranışlarda bulunması mobbing örnek teşkil edebilir.
İşyerlerinde Uygulanan Psikolojik Şiddet Davranışları Nelerdir ?
İşyerlerinde uygulanan mobbing çeşitleri alt kısımdaki şekilde gibi örneklendirmek doğru olacaktır.
- Mobbing uygulanan kişiye anlamsız işler vermek,
- Yapılan yanlışlardan sorumlu tutmak,
- Onur kırıcı sözler söylerek küçük düşürmek,
- Hakarete uğramak,
- İşten çıkarılma tehditi,
- Kişinin yeteneklerinin eleştirilmesi,
- İş yeri ortamında küçük düşürme eylemleri,
- Başarısının düşük gösterilmesi
gibi bir çok psikolojik mobbing örnekleri mevcuttur.
Engelli Mobbing Uygulamaları
Mobbing uygulayan kişiler, engelinizle ilgili onur kırıcı sözler yapabilir veya bazı işleri engeliniz yüzünden yapamadığınızı belirterek sizi küçük düşürebilir.
Engelli kişiler işlerine uygun işlerde çalıştırılmak zorundadır. İşverenler bu şartlara göre engelli çalıştırabilir. Bu nedenle engeliniz ile ilgili her hür türlü aşağılama, onur kırma ve sizi küçük düşürücü hareket ve söz engelli mobbing uygulaması olmaktadır. Bu durumda yapmanız gerekenler madde halinde aşağıda sıralanmaktadır.
Mobbing Uğrayan Çalışan Ne Yapmalı ?
Mobbing uygulayan yönetici, çalışan yada işverene size karşı yapılan mobbingin farkında olduğunuzu ve bu tutumu hemen sonlandırması gerektiğini söylemeniz gereklidir. Yanınızda güvendiğiniz bir arkadaşınızın olması size pozitif fayda sağlayacaktır. Yanınızda bulunacak arkadaşınız hem size kuvvet verecek, yasal boyutta gerek olması halinde şahitlik edecektir.
Tarafınıza uygulanan psikolojik mobbing, yıldırma politikası ve baskı uygulamalarını mümkün olduğunca yazılı olarak kayıt altını almalısınız. İşiniz ile alakalı olmayan anlamsız istekleri ve olayları tarih ve detayları ile not almanız önemlidir. Uygulanan mobbing olaylarını ve kayıtlarını, mobbing uygulayan kişiyi üst makama veya insan kaynakları bölümüne şikayet etmelisiniz.
Engelli Mobbing Uğrayan Çalışan Ne Yapmalı ?
Engeliniz ile ilgili onur kırıcı, aşağılayıcı ve sizi ufak düşürücü bir olay yaşanması halinde, mutlaka psikolojik destek almalı, ruhsal olarak rahatlamalı hem de bunu yazılı bir rapora dökmelisiniz. Güvendiğiniz, çalıştığınız arkadaşınız var ise yaşanan mobbing olaylarını paylaşmalı, bu tarz durumlara maruz kalıp kalmadığını kontrol etmelisiniz.
Mobbing Mağdurlarının Hakları Nelerdir ?
Mobbing mağdurlarının hakları kısaca alt kısımdaki şekildeki gibidir;
- Mobbing mağdurları, kanıtlanması halinde tazminat alarak işten ayrılma hakkı vardır.
- Kanıtlanması halinde manevi tazminat talep edebilir.
- İşe iade davası açabilir, kazanması durumunda 4-8 brüt maaş hak kazanabilir.
