Tüm dünyada olduğu gibi, ülkemiz sınırları içerisinde de pek çok vatandaşımız tekerlekli sandalye kullanmakta. Kimi doğuştan, kimi sonradan hastalık veya kaza sonucunda tekerlekli sandalye kullanmak durumunda kalan insanların en büyük sorunu ne yazık ki erişilebilir olmayan çevre koşulları.
Tekerlekli sandalye kullanmak durumunda olan insanlar, bir şekilde kendi yaşadıkları mekanlarda iyileştirmeler yaparak mümkün olduğunca yaşam standartlarını yükseltmeye çalışıyor. Fakat dış çevre koşullarında tüm imkanlar çok daha kısıtlı malesef.
Tarih boyunca insanlar hayatlarının küçük bir kısmında geçici olarak da olsa tekerlekli sandalyeye ihtiyaç duyabiliyor. Herkes tarafından çok net bilinen fakat bir türlü çevre koşullarını gerektiği gibi erişilir bir şekilde düzenlenmemesi , tekerlekli sandalye kullanan engelli bireyler için çok zor anlar yaşamasına neden olabiliyor.
Tekerlekli Sandalye Kullananların Sorunları
Evinin kapısından çıkar çıkmaz engelli bireylerin en çok sorun yaşadığı yer kaldırımlar oluyor. Dar yapılmış kaldırımlar, üzerinde tabela olanlar, pano koyulan kaldırımlar, Elektrik diğeri dikilen kaldırımlar veya kazılmış ve yeniden yapılmamış olan bozuk kaldırımlar tekerlekli sandalye kullanan tüm engellilerin korkulu rüyası.
Aslında kaldırımları olabildiğince geniş, önünde engel bulunmayan ve bir o kadar da alçak olarak tasarlamak ne kadar zor olabilir ki?
Kaldırımların en büyük sorunlarından birisi de rampasız iniş çıkışlarını olması. Ne yazık ki engelli bireyler buralara geldiğinde yardım edecek birisini bulması gerekiyor. Bir insanı tanımadığı kişilerden yardım istemek zorunda bırakılmasının psikolojisi gerçekten çok rahatsız edici.
Tekerlekli Sandalye Kullanan Engellilerin Erişebilirlik Sorunları
Kimi kaldırım rampaları da kullanılamayacak kadar dik yapılmış. Bu durumda tekrar engelli bireyler yardım beklemek durumunda kalıyor. Dışarıya çıkar çıkmaz pek çok erişilebilirlik sorunu yaşayan tekerlekli sandalye kullanan engelli bireyler en çok sıkıntılarından birisi de pek çok basamağı ya da merdiveni bulunan mekanlar. Kimi zaman insanlar “biz kaldıralım”, “biz çıkaralım” teklifleri ile erişilebilirlik imkanı sunmaya çalışsalar da, bu durum engelliler için büyük can sıkıntısına neden olabiliyor.
İstediği restorana gidemeyen, istediği kafe, istediği dükkan ya da istediği herhangi bir mekâna insanların desteği olmadan erişemeyen engelli bireyler, kendilerini hayattan ötelenmiş ve yalnız hissediyor.
Erişilebilir mekanların en önemlisi ise hiç şüphesiz ki tuvaletler. Tekerlekli sandalye kullanan engelli bireylerin sıkça karşılaştığı bu durumda engelli bireylerin en temel ihtiyaçları bir nebze görmezden gelinmiş oluyor. Her birimiz insanız ve eşit haklara sahibiz ancak erişilebilir olmayan her koşulda eşit haklara sahip olamıyoruz.
Tüm bunlar gerçekten basit tasarımlar ile halledilebilecek şeyler. Günümüzde artık pek çok düzenleme ile pek çok alanda erişilebilir mekanlar yapılmaya başlandı. Aslında herkes için büyük konfor ve erişilebilirlik sunan basamaksız tasarımlar neyse ki artık gün geçtikçe daha da çok yaygınlaşmaya başlıyor.
Tekerlekli Sandalye Kullanan Engellilerin Toplu Taşıma Araçları
Tüm insanlık için ulaşım alanında en çok kullanılan sistemlerden birisi olan toplu taşımacılık konusunda da maalesef erişilebilirlik sorunları söz konusu. Tekerlekli sandalye kullanan engelli bireylere uygun olmayan on bilenlerce toplu taşıma aracı bulunmakta. Son yıllarda çıkan toplu taşıma araçlarında engelli bireyler için dizayn edilmiş güzel sistemler olsa da halen büyük sorunlar yaşanmaya devam ediyor. Bilinçsiz insanlar engelli bireylere destek olmak yerine görmezden gelebiliyor. Dolayısı ile toplu taşıma araçları engelli bireyler için erişilebilir olsa bile toplumdaki duyarsızlık nedeni ile en temel haklarımızdan biri olan ulaşım hakkımızı da kullanılabilmek bazen sadece çileye dönüşebiliyor.
Diliyoruz ki bu anlattıklarımızın deve de kulak olduğu sorunların her birisi en yakın zamanlarda tarih olur. Tekerlekli sandalye kullanan bireyler de dahil herkes için kendi kendimize, hiçbir zaman kimseye ihtiyaç duymadan, tüm dış çevre dâhilinde yaşayabileceğimiz erişilebilir bir dünyada mutlu bir şeklide yaşayabiliriz.
