Yanıklar sebebiyle oluşan yanık izleri, estetik ve fonksiyonel sorunlara neden olarak günlük yaşam aktivitelerinde kısıtlamalara, normal sosyal rollere dönüşe ve yaşam kalitesinin etkilenmesine neden olabilir.
Yanık nedir?
Yanıklar, bir kişinin ateş veya sıcak bir sıvı ile temas etmesi durumunda meydana gelir ve cilt katmanlarına zarar verir ve ağrıya neden olur. Bir yanık yaralanmasının ciddiyeti veya ne kadar kötü olduğu, yanan maddenin veya yüzeyin sıcaklığına ve cilt ile temas süresine bağlıdır.
Yanık nedenleri nelerdir?
Yangın ve alev yaralanmaları en yaygın nedenlerdir, bunu haşlanma, sıcak bir cisimle temas ve elektrik yaralanmaları takip eder. Yanık yaralanmalarının büyük çoğunluğu evde meydana gelir ve kuru veya ıslak ısı, kimyasallar, ısıtılmış nesneler, elektrik veya sürtünme gibi birçok şeyden kaynaklanabilir.
Özetle yanık izi güneş yanığı, sıcak su veya diğer sıcak sıvılar, yangın, elektrik teması veya kimyasallardan kaynaklanan ciddi yanıkların birçok farklı nedeni vardır.
Yanık iz bırakır mı?
Yanık ne kadar derin olursa, iz bırakma olasılığı o kadar artar. Kabarcık oluşturmayan küçük yanıklar genellikle iz bırakmadan iyileşir. Kabarcık oluşturan yanıklar bazen yara izi oluşturur veya çevresindeki deriden farklı bir renkte iyileşebilir.
Yanık dereceleri ne demektir?
Yanık oluşması sonucunda ne yapmanız gerektiği, yanığın ne kadar şiddetli olduğuna bağlıdır. Basitçe söylemek gerekirse, dört seviye yanık vardır; her birine hızlı ve verimli bir şekilde nasıl davranılacağını bilmek çok önemlidir.
1. derece yanık
Birinci derece yanık, cildin birinci veya dış tabakasına (epidermis) verilen hasardır. Pembe, kırmızı, kuru ve ağrılıdır, ancak genellikle hafiftir. Birinci derece yanık örneği güneş yanığıdır. Yanık temiz ve nemli tutulursa, genellikle bir veya iki hafta içinde iyileşir. Bir miktar soyulma meydana gelir.
2. derece yanık
İkinci derece yanık, cildin daha derin bir katmanını etkiler. Üst tabakada veya epidermiste hasar ve cildin ikinci tabakasında veya dermiste bir miktar hasar vardır. Kırılmış veya bozulmamış kabarcıklar ve şişme vardır. Kabarcıkların altındaki cilt ıslak, ağlamaklı, pembe ve ağrılıdır. Bu tür yanık, haşlanma, sıcak yağ veya saç maşası gibi sıcak bir yüzeyle temastan kaynaklanabilir.
İkinci derece yanıklar, yanığın derinliğine göre iki kategoriye ayrılır:
- Yüzeysel ikinci derece yanıklar
- Derin ikinci derece yanıklar
3. derece yanık
Üçüncü derece bir yanıkta, cildin tüm katmanları yok edilir. Kabarcıklar olabilir ve cildin rengi değişir (kırmızı, uçuk pembe, beyaz ve ten rengi). Epidermis ve dermis (cildin en üstteki iki tabakası) geri dönülemez şekilde hasar görür. Yanık bölgesindeki sinirlerin yok olmasına neden olduğu için uyuşmaya neden olur.
4. derece yanık
Bu türdeki yanıklar kemik ve eklem kısımlarına kadar işleyen yanıklardır.
| Yanık derecesi | Cilt Ne Kadar Hasarlıdır? | Nasıl Görünüyor ve Hissediyor? | Nasıl Olabilir? |
|---|---|---|---|
| Birinci sınıf | İlk katmanın bir parçası (epidermis) | Pembe, kırmızı, kuru ve ağrılı | Güneş yanığı veya buhar |
| İkinci Sınıf | İkinci katmanda (dermis) bir miktar hasar | Kabarcıklar var veya kabarcıklar patlamış olabilir; kabarcıkların altındaki cilt genellikle ıslak, tüyler ürpertici, pembe ve ağrılıdır | Sıcak su, çay, kahve, ani ateşler, çorbalar, sıcak yiyecekler |
| Üçüncü Sınıf | Derinin tüm katmanları yok edilir. | Kabarcıklar mevcut olabilir veya olmayabilir; renk değişir (kırmızı, uçuk pembe, beyaz veya ten rengi); sinirler genelde yok olur. | Yağ yanıkları, elektrik, çatı katranı, alevler, sıcak kömürler |
Cildin kömürleştiği, yandığı veya hiçbir hissin olmadığı herhangi bir elektrik yanığı veya yanık şiddetlidir. Hemen tıbbi yardım alınmalıdır. Kişinin elinden daha büyük bir alanı kaplayan su toplaması, şişmiş yanık veya el, ayak, yüz, cinsel organ veya eklem üzerindeki yanıklar ciddi bir yaralanmadır.
Derinin tabakaları nelerdir?
Epidermis , cildin ince üst tabakasıdır. Dermis daha kalın alt tabakadır. Ağrıyı hisseden ter bezleri, kıl kökleri ve sinir uçlarını içerir. Deri altı doku (veya hipodermis) sonraki katmandır. Bu yağ tabakası vücudun sıcaklığını korumasına yardımcı olur. Deri altı tabakasının altında kas ve kemik bulunur.
Yanık için hangi bölüme gidilir?
Yanık oluşması durumunda öncelikle acil servise başvurmalı ve yanığa acil müdahale edilir. Yanık ve yanık izleri ile ilgilenen bölüm plastik cerrahi bölümüdür.
Yanık engel oranı
Yanık engel oranı, yanığın şiddeti ve sınıfına bağlıdır. Yanık engel oranı belirlenirken, vücut yüzeyini kaplayan bölümü, yanığın verdiği tahribat ve etkilediği organlar dikkate alınarak engel oranı hesaplanır.
Yanık engel oranı tablosu
Engellilik değerlendirme tablosuna göre yanık engel oranı şekildedir;
| Yanık | Engel Oranı | |
| 1 | Vücut yüzeyinin % 10’unu kaplayan ve ameliyatla giderilemeyen keloid hipertrofi | %20 |
| 2 | Vücut yüzeyinin % 50’sini kaplayanlar | %30 |
| 3 | Vücut yüzeyinin % 50’sinden fazlasını kaplayanlar | %40 |
| 4 | Saçlı derinin yarıdan çok alanını kaplayan yanıklar ve yaralar | %25 |
| 5 | Yanık zemininde gelişen Marjolin ülseri ve skuamöz kanserler ilgili branş tarafından değerlendirilir. |
Akciğer ve damar sistemini etkileyen yanıklar
| Yanık | Engel Oranı |
| a) | Ağır inhalasyon travması sonucu Akciğerde kalan sekeller ilgili branş tarafından değerlendirilir. |
| b) | Akut Trakeotomi sonucu Trakea’da kalan sekeller ilgili branş tarafından değerlendirilir. |
| c) | Yanık sonrası oluşan kalıcı damar içi pıhtılaşmaları ilgili branş tarafından değerlendirilir. |
| d) | Yanık sonrası oluşan kalıcı lenfödemler ilgili branş tarafından değerlendirilir. |
Kulak Burun sistemini etkileyen yanıklar
| Yanık | Engel Oranı |
| a) | Buruna ait sekeller ilgili branş tarafından değerlendirilir. |
| b) | Kulağa ait kayıp ve sekeller ilgili branş tarafından değerlendirilir. |
Göz ile ilgili yanıklar
| Yanık | Engel Oranı |
| a) | Elektrik yanıkları sonrası oluşan katarakt ilgili branş tarafından değerlendirilir. |
| b) | Termal travma sonucu oluşan blefaritler ilgili branş tarafından değerlendirilir. |
Ürogenital sistemini etkileyen yanıklar
| Yanık | Engel Oranı |
| a) | Yanık komplikasyonu sonucu oluşan üro-nefropatiler ilgili branş tarafından değerlendirilir. |
| b) | Elektrik travması ve yanık sonrası gelişen genital ve üriner organ sekelleri ilgili branş tarafından değerlendirilir. |
Sindirim sistemini etkileyen yanıklar
| Yanık | Engel Oranı |
| a) | Curling ülseri perforasyonu sonucu opere edilen vakalar ilgili branş tarafından değerlendirilir. |
| b) | Yanığa bağlı özefagus darlıkları ilgili branş tarafından değerlendirilir. |
| c) | Yanık komplikasyonu sonucu oluşmuş kolesistitler ilgili branş tarafından değerlendirilir. |
| d) | Yıldırım çarpması ve elektrik travması sonucu oluşan ağır anorektal harabiyete bağlı kolostomililer ilgili branş tarafından değerlendirilir. |
| e) | Yanık sonrası oluşmuş ileri kaşeksiler ilgili branş tarafından değerlendirilir. |
Hareket sistemini etkileyen yanıklar
| Yanık | Engel Oranı |
| a) | Yanık sonrası uygulanan ampütasyon, dezartikülasyona bağlı extremite kayıpları ilgili branş tarafından değerlendirilir. |
| b) | Yanık sebebiyle kalmış sindaktililer ilgili branş tarafından değerlendirilir. |
| c) | Extremiteleri ve eklemleri tutan sekel olarak kalmış kontraktürler ilgili branş tarafından değerlendirilir. |
| d) | Yanık sonrası kostal kondritis ve heterotopik periartiküler kemik oluşması ilgili branş tarafından değerlendirilir. |
Sinir sistemini etkileyen yanıklar
| Yanık | Engel Oranı |
| a) | Yanık sonrası oluşan merkezi ve periferik sinir lezyonları ilgili branş tarafından değerlendirilir. |
Yanıkların tedavisi, hasarın yeri ve ciddiyetine bağlıdır. Güneş yanıkları ve küçük haşlanmalar genellikle evde tedavi edilebilir. Doktorunuz yanığın çok ciddi olmadığını düşünürse, ilaçlı merhemler ve pansumanlar kullanarak evde nasıl temizleneceğini ve bakımını size gösterebilir.
Evde bir yanığı tedavi ederken, kızarıklık veya şişlikte herhangi bir artış olup olmadığına veya kötü bir koku veya akıntının gelişmesine dikkat edin. Bunlar, tıbbi müdahale gerektirecek enfeksiyon belirtileri olabilir.
Derin veya yaygın yanıklar acil tıbbi müdahale gerektirir. Bazı kişilerin yanıkları, hastanelerde tedavi ve aylarca süren takip bakımına ihtiyacı vardır.
Vücudumun yüzde 39 unu kapsayan iş kazasından dolayı kalıcı hasarlarım var. Sgk nın verdiği rapor yüzde 12.3 dava süreci dewam ediyor bi engellilik başvurusunda bulunabilir miyim
geçmiş olsun öncelikle, bulunabilirsiniz.
Merhaba benim kollarımda yüzümde bacaklarimda ve sırtımda büyük ordanda 2. Derece kaynar su yanıkları var. 1 yaşında öldü şu an 22 yaşındayım. Ağır bı işte 2 senedir çalışıyorum ve artık bu yanık kolumda çekme yaptığı için kramplar oluyor. Engelli raporu almak istiyorum bu durumdan dolayı verirler mi nereye başvurmalıyım
Öncelikle geçmiş olsun bağlı olduğunuz il/ilçe tam teşekküllü devlet hastanesi engelli sağlık kurulu birimine giderek başvuru dilekçesi ile başvurunuzu gerçekleştirebilirsiniz. Doktor olmadığımız için oran konusunda yorum yapmamız doğru olmaz.
Mrb.iş kazası geçirdim tiner yanığı iki elimin üstü sağ kolumun alt kısmı dirseğe kadar sağ bacağım bütün yanık 9sefer nakil oldum.ben bu durumdan deri kaybından yüzde on ile oluyormuş maaş alabilirmiyim
Hasan Bey çok geçmiş olsun, %10 oran maalesef maaş hak edilmiyor. En az %40 oran almanız durumunda engelli maaşına hak kazanabilirsiniz.
Bilgilendirmeniz icin teşekkür ederim. Cok faydali bir yazi.Benim yüzüm yanik oldugu halde bana engelli raporu verilmedi. Bu durum hakkinda bir fikriniz var mi.Mesela vucudunun gorunmeyen bir yeri yanmis insanla yüzu ve ellerinde yanik 40 ameliyat gecirmis biri nasil ayni degerlendiriliyor? Bu konu hakkinda yardimci olursaniz sevinirim.
Öncelikle geçmiş olsun, Yanığınızın derecesini, yanığın büyüklüğü ve verdiği tahribatı inanın bilmiyoruz. Bu konuda en doğru tespiti doktorunuz yapacaktır. Doktorlarımızda erişkinler için engelli oranı değerlendirme yönetmeliğine göre oran veriyorlar.
Merhabalar yanık bölgesi 29x10cm,23x6cm,21x4cm,22×1.5cm yanık bolsesi yüzdesi nasıl hesaplanır
Evren Bey, konu ile ilgili en net cevabı doktorunuz verecektir. Çünkü yanığın bölgesi, yanığın sınıfı vb. birçok etken var. Engelli raporuna başvurmadan da ilgili bölüme gitmeniz durumunda ve doktorunuzdan rica etmeniz halinde size engel oranınız hakkında kısa bir bilgi verebilir.